Każdy z nas ma jakiś charakter. Jedni są impulsywni, szybcy
w działaniu, łatwo wchodzą w relację, lubią wyzwania, są wytrzymali i lubią
zmiany. Inni z kolei emocje trzymają w sobie, wolno otwierają się przed innymi,
długo przeżywają to, co się wydarzyło, lubią mieć wszystko zaplanowane i nie
przepadają za niespodziankami. Na szczęście się różnimy. Jednak to, co jest ważne
i bardzo nam potrzebne to fakt, że cechy te są elastyczne. W różnych sytuacjach,
rolach, jesteśmy w stanie nieco
zmodyfikować naszą reakcję.
Osoby z zaburzeniami osobowości mają swoje cechy bardzo, wręcz skrajnie nasilone. Ich wzorzec zachowania, myślenia i odczuwania jest bardzo głęboko zakorzeniony i jest na tyle dysfunkcyjny, że powoduje trudności w codziennym funkcjonowaniu, a przede wszystkim w tworzeniu i byciu w relacji. Te cechy, o których tu mowa zależą od tego co się dzieje wewnątrz danej osoby, od jej odbioru rzeczywistości, siebie, innych ludzi, świata. Z kolei to, co się dzieje jest wypadkową biologii i tego, co dana osoba dostała od najbliższych już od narodzin.
Ze względu na te cechy wyróżniamy 10 rodzajów zaburzeń osobowości i dzielimy na 3 grupy:
Grupa A – charakteryzuje je brak bliskich związków, chłód emocjonalny, tendencje do specyficznego postrzegania rzeczywistości (zaburzenie osobowości paranoicznej, schizoidalnej, schizotypowej)
Grupa B –bardzo intensywne emocje, często duża chwiejność, „kocham cię, nienawidzę cię”, bardzo burzliwe związki, niski próg tolerancji frustracji (zaburzenie osobowości borderline, antyspołeczna, narcystyczna, histrioniczna)
Grupa C – lękliwość, unikanie sytuacji dyskomfortowych (zaburzenie osobowości anankastycznej, zależnej, unikającej)
O zaburzeniu osobowości możemy mówić dopiero w wieku dorosłym. Wcześniej, w okresie późnego dzieciństwa czy w wieku młodzieńczym mówimy o kształtującej się osobowości w kierunku jakiegoś typu zaburzenia osobowości. Powstaje jednak nawet już w bardzo wczesnym dzieciństwie. Możemy powtórzyć za Marią Montessorri „Wielkość ludzkiej osobowości zaczyna się już w godzinie narodzin”, a nawet wcześniej, bo DNA też ma znaczenie.
Ważne jest to, że cechy tych osób powodują trudności w codziennym funkcjonowaniu. I to jest zazwyczaj powód, dla którego dana osoba zgłasza się do psychoterapeuty. Te trudności to najczęściej problemy w relacjach z innymi ludźmi, z partnerem, problemy w pracy, problemy w radzeniu sobie z emocjami.
Często tym wyżej opisanym trudnościom towarzyszą inne problemy takie jak zaburzenia odżywiania, uzależnienia, zaburzenia lękowe czy depresja.
Zaburzenie osobowości nie jest chorobą, jednak osobom z zaburzeniem osobowości towarzyszy ogromne cierpienie wewnętrzne. Codziennie zmagają się z lękiem, poczuciem odrzucenia, pustką, samotnością, poczuciem skrzywdzenia, czasem wręcz odrętwienia. To jest tak ogromny ból, że aż odczuwany fizycznie. Tylko psychoterapia oparta na głębokiej, autentycznej, bezpiecznej, ciepłej relacji jest nadzieją na zmianę.