Objawy zespołu Aspergera
Zespół Aspergera jest to zaburzenie, które częściej występuje u chłopców. Przede wszystkim objawem są trudności społeczne. Dzieci te mają zaburzone zachowania niewerbalne takie, jak: nawiązywanie kontaktu wzrokowego, bardzo ograniczona mimika twarzy oraz gestykulacja. Przez to wydają się mocno zdystansowane w stosunku do innych. Często nie potrafią nawiązać spontanicznej, tzw. luźnej rozmowy. Mają olbrzymią trudność w zrozumieniu niektórych zasad społecznych. Dzieci z zespołem Aspergera bardzo często pasjonują się jednym konkretnym tematem, który często jest nieadekwatny do danego wieku, np. komputery, rozkłady jazdy i potrafią na ten temat mówić niezwykle długo, nie mając wyczucia, że dla kogoś może to być nudne. Ponadto zainteresowania te nie służą nawiązywaniu relacji towarzyskich. Wręcz przeciwnie – pochłaniają znaczną część czasu, pogarszając przy tym społeczne funkcjonowanie. W ogóle zazwyczaj osoby z zespołem Aspergera mają duże trudności w zrozumieniu, że ktoś może myśleć czy czuć inaczej niż one. Stąd też problemem jest zaakceptowanie czyjejś, odmiennej z ich opinii. To przyczynia się do jeszcze większych trudności w funkcjonowaniu w grupie. Odbierani są jako apodyktyczni i samolubni. Kolejną cechą osób z zespołem Aspergera jest sztywność myślenia i postępowanie zgodnie z wyuczonymi schematami. Nie tolerują zmian w jakiejkolwiek dziedzinie życia. Nie ma w zasadzie miejsca na spontaniczność. Niezwykle trudno jest rodzicom zmienić wcześniej ustalony plan spędzania czasu w weekend. Oczywiście nie chodzi tu o sytuacje, w której obiecaliśmy wyjście do kina i nagle zmieniamy plany, a dziecko się denerwuje – to jest zupełnie naturalne. Osoby z zespołem Aspergera mają też duże problemy w koordynacji ruchowej, stąd nie są one zbyt chętne do uprawiania sportu. Często też mają zaburzenia w sferze wrażliwości sensorycznej. Oznacza to szczególnie wyczulone narządy zmysłów. Dźwięk, który dla nas jest normalny, dla nich często jest nie do zniesienia, metka przy ubraniu jest nie do wytrzymania, zapach jest bardziej intensywny niż my to odczuwamy. Zespol Aspergera nie może być zdiagnozowany wcześniej niż po 5 roku życia. Oczywiście problem istnieje od urodzenia.
Wczesnymi objawami zespołu Aspergera są:
W okresie przedszkolnym niepokojące są następujące objawy:
W okresie szkolnym:
Wraz z wiekiem, osoby z zespołem Aspergera zaczynają odczuwać swoją inność. Może to skutkować poczuciem niekompetencji, defektywności. Osoby te zazwyczaj nie są lubiane przez otoczenie, bo nikt nie rozumie skąd się bierze ich zachowanie. Odbierane są jako niegrzeczne, niekulturalne, zarozumiałe, aspołeczne, egoistyczne i bez wyrazu. Odrzucenie ze strony otoczenia powoduje, że osoby z syndromem Aspergera jeszcze bardziej się wycofują.
Psychoterapia osób z zespołem Aspergera
Pomoc dzieciom z Zespołem Aspergera w początkowej fazie jest nakierowana przede wszystkim na psychoedukację rodziców i osób z otoczenia dziecka (nauczyciele, rodzina, znajomi). Psychoedukacja dotyczy samego zaburzenia oraz metod wychowawczych. Jedna z najbardziej skutecznych metod terapii to psychoterapia poznawczo-behawioralna. Jest to bardzo ważne, aby najbliżsi wiedzieli, że zachowania dziecka mają swoją przyczynę i nie są złośliwe. W innym wypadku dzieci byłyby narażone na częstą krytykę, kary, odrzucenie, a to może skutkować ukształtowaniem niskiego poczucia wartości. W czasie terapii dziecka z Zespołem Aspergera ono samo poznaje swoje zaburzenie, a także uczy się zachowań społecznych, zasad. Wraz z psychologiem stara się nauczyć żyć ze swoimi deficytami.